• Kurumsal
    • Hakkımızda
    • TİM'in Görevleri
    • Misyon - Vizyon - Hedefler
    • Başkan
    • Yönetim Kurulu
    • Sektörler Konseyi
    • Denetim Kurulu
    • Genel Sekreterlik
      • Genel Sekreter
      • TİM ve Birlikler Yasası
      • Yönetmelik
      • Organizasyon Şeması
    • Kurumsal Kimlik
    • Birliklerimiz
      • İhracatçı Birlikleri
        • Akdeniz İhracatçı Birlikleri
        • Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği
        • Denizli İhracatçılar Birliği
        • Doğu Anadolu İhracatçılar Birliği
        • Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği
        • Ege İhracatçı Birlikleri
        • Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri
        • Hizmet İhracatçıları Birliği
        • İstanbul İhracatçı Birlikleri
        • İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri
        • İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri
        • Karadeniz İhracatçı Birlikleri
        • Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri
        • Uludağ İhracatçı Birlikleri
      • Organizasyon Şeması
    • Bilgi Güvenliği Politikalarımız
  • İhracat
    • İhracat Rakamları
    • İhracat Destek Platformları
      • Kolay İhracat Platformu
      • Türk Eximbank
      • İhracatı Geliştirme A.Ş.
      • Müşavire Danışın
      • Sanal Ticaret Akademisi
      • Turquality
      • Destek Yönetim Sistemi
    • İhracat Rehberi
      • İhracatçılar İçin Mevzuat
      • İhracat Türleri
      • Dolaşım Menşe İspat Belgeleri
      • Sıkça Sorulan Sorular
    • Devlet Teşvik ve Destekleri
      • İhracat Destekleri
      • E-İhracat Destekleri
      • Hizmet Sektörü Destekleri
      • Yenilenen İhracat Destekleri
      • Devlet Yatırım Destekleri ve Teşvikleri
  • Raporlar & Yayınlar
    • Raporlar
      • Yıllık İhracat Raporu
      • Ülke Analiz Raporları
      • Ülke Bilgi Notları
      • İnovasyon Raporları
    • Yayınlar
      • TİM Report
      • Türkiye'nin İlk 1000 İhracatçı Araştırması
      • Faaliyet Raporları
      • Frascati Kılavuzu 2015
      • TİM-TEB Girişim Evi Kitabı
      • TİM İnoSuit Programı Kitabı
      • Türkiye'nin Küresel İhracat Hikâyesi
      • Coğrafi İşaretler Yeni Nesil Stratejiler Raporu
      • Tarım ve Hayvancılık Sürdürülebilirlik Raporu 2025
    • Bültenler
      • TİM Avrupa Birliği Bülteni
      • TİM Aylık Ekonomi ve Dış Ticaret Bülteni
      • TİM İhracat Pazar Monitörü
      • TİM Küresel Gelişmeler Bülteni
      • TİM Sektörel Mevzuat Düzenlemeleri Bülteni
      • TİM Sürdürülebilirlik ve İnovasyon Bülteni
      • TİM Tarım Bülteni
  • Faaliyetlerimiz
    • Ticaret ve Alım Heyetleri
    • TİM Akademi
      • Sürdürülebilirlik
        • ECOTİM
        • GREENTİM
        • TİM Sürdürülebilirlik Çalışmaları
          • Sektörel Eylem Planları
          • TİM Bölgesel Sürdürülebilir İhracat Seferberliği Eğitim Programı
        • TİM-TÜBİTAK Yeşil İnovasyon Teknoloji Mentörlük Programı
        • Yenilenebilir Enerji Teknolojileri Çalışma Grubu
      • İnovasyon
        • Türkiye İnovasyon Haritası Raporu
        • İnoSuit
        • İnovaLİG
        • İnovaTİM
      • Girişimcilik
        • TİM-TEB Girişim Evi
    • TİM WINGS
      • TİM WINGS nedir?
      • İhracatta Kadını Destekleme Projesi
      • TSE K 645: Kadın Girişimci Belgelendirme Kriteri
      • Kadının Güçlenmesi İlkeleri (WEPs)
      • Yurt Dışı Pazar Araştırması Desteğinde Kadın İhracatçılara İlave Puan Uygulaması
      • İhracatta Sınırları Aş Eğitimleri
      • Cinsiyet Eşitliği Eylem Planı
    • Türkiye Innovation Week
    • Türkiye'nin İhracat Şampiyonları Ödül Töreni
    • Genişletilmiş Başkanlar Kurulu
    • Dış Ticaret Rakamları Basın Açıklamaları
    • E-İhracat Sekretaryası
      • Sekretarya Hakkında
        • E-İhracat Sekretaryası Hakkında
        • E-İhracat Sekretaryası Ekibi
      • E-İhracat Destekleri
        • 5986 Sayılı E-İhracat Destekleri Hakkında Karar
        • E-ihracat Desteklerine İlişkin Genelge
        • Genelge Ekleri ve Destek Üst Limitleri
      • E-İhracat Konsorsiyumu
      • KEP ve E-İmza Usulü Hakkında
      • E-İhracat Kılavuzları
        • Pazaryeri Kılavuzları
          • Bol
          • Etsy
          • Mercado Libre
          • Shopee
          • Wayfair
          • Zalando
          • Walmart
          • Otto
          • Noon
          • Kaufland
        • Sosyal Medya ve Arama Motorları Kılavuzları
          • Criteo
          • Google Ads
          • Linkedin Ads
          • Meta Ads
          • Tiktok Ads
        • E-İhracat Beyan Kılavuzu
        • E-İhracat Pazarları ve Ülke Gümrük Uygulamaları Rehberi
        • E-İhracat Destekleri Rehberi
        • KTÜN Kılavuzu
        • E-İhracat Arama Konferansı Sonuç Raporu
    • Turquality Sekretaryası
    • TİM Tarım Kurulu
      • TİM Tarım Kurulu Hakkında
      • Tarım Bültenleri
      • Tarıma Dair
      • Ürün Atlası
  • Basın Odası
    • Haberler
      • Güncel Haberler
      • Geçmiş Dönem Haberlerimiz
    • Görseller
      • TİM Başkanı Mustafa Gültepe
    • Videolar
    • Basın Yansımaları
  • İletişim
    • İletişim Bilgileri
    • İletişim Formu
EN
BGH
Online İşlemler Giriş Belge Doğrulama Üyelik Sorgulama Basitleştirilmiş Gümrük Hattı Başvurusu Dolaşım ve Menşe İspat Belgeleri Başvurusu
Online İşlemler Giriş Belge Doğrulama Üyelik Sorgulama Basitleştirilmiş Gümrük Hattı Başvurusu Dolaşım ve Menşe İspat Belgeleri Başvurusu
  • Kurumsal
    • Hakkımızda
    • TİM'in Görevleri
    • Misyon - Vizyon - Hedefler
    • Başkan
    • Yönetim Kurulu
    • Sektörler Konseyi
    • Denetim Kurulu
    • Genel Sekreterlik
      • Genel Sekreter
      • TİM ve Birlikler Yasası
      • Yönetmelik
      • Organizasyon Şeması
    • Kurumsal Kimlik
    • Birliklerimiz
      • İhracatçı Birlikleri
        • Akdeniz İhracatçı Birlikleri
        • Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği
        • Denizli İhracatçılar Birliği
        • Doğu Anadolu İhracatçılar Birliği
        • Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği
        • Ege İhracatçı Birlikleri
        • Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri
        • Hizmet İhracatçıları Birliği
        • İstanbul İhracatçı Birlikleri
        • İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri
        • İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri
        • Karadeniz İhracatçı Birlikleri
        • Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri
        • Uludağ İhracatçı Birlikleri
      • Organizasyon Şeması
    • Bilgi Güvenliği Politikalarımız
  • İhracat
    • İhracat Rakamları
    • İhracat Destek Platformları
      • Kolay İhracat Platformu
      • Türk Eximbank
      • İhracatı Geliştirme A.Ş.
      • Müşavire Danışın
      • Sanal Ticaret Akademisi
      • Turquality
      • Destek Yönetim Sistemi
    • İhracat Rehberi
      • İhracatçılar İçin Mevzuat
      • İhracat Türleri
      • Dolaşım Menşe İspat Belgeleri
      • Sıkça Sorulan Sorular
    • Devlet Teşvik ve Destekleri
      • İhracat Destekleri
      • E-İhracat Destekleri
      • Hizmet Sektörü Destekleri
      • Yenilenen İhracat Destekleri
      • Devlet Yatırım Destekleri ve Teşvikleri
  • Raporlar & Yayınlar
    • Raporlar
      • Yıllık İhracat Raporu
      • Ülke Analiz Raporları
      • Ülke Bilgi Notları
      • İnovasyon Raporları
    • Yayınlar
      • TİM Report
      • Türkiye'nin İlk 1000 İhracatçı Araştırması
      • Faaliyet Raporları
      • Frascati Kılavuzu 2015
      • TİM-TEB Girişim Evi Kitabı
      • TİM İnoSuit Programı Kitabı
      • Türkiye'nin Küresel İhracat Hikâyesi
      • Coğrafi İşaretler Yeni Nesil Stratejiler Raporu
      • Tarım ve Hayvancılık Sürdürülebilirlik Raporu 2025
    • Bültenler
      • TİM Avrupa Birliği Bülteni
      • TİM Aylık Ekonomi ve Dış Ticaret Bülteni
      • TİM İhracat Pazar Monitörü
      • TİM Küresel Gelişmeler Bülteni
      • TİM Sektörel Mevzuat Düzenlemeleri Bülteni
      • TİM Sürdürülebilirlik ve İnovasyon Bülteni
      • TİM Tarım Bülteni
  • Faaliyetlerimiz
    • Ticaret ve Alım Heyetleri
    • TİM Akademi
      • Sürdürülebilirlik
        • ECOTİM
        • GREENTİM
        • TİM Sürdürülebilirlik Çalışmaları
          • Sektörel Eylem Planları
          • TİM Bölgesel Sürdürülebilir İhracat Seferberliği Eğitim Programı
        • TİM-TÜBİTAK Yeşil İnovasyon Teknoloji Mentörlük Programı
        • Yenilenebilir Enerji Teknolojileri Çalışma Grubu
      • İnovasyon
        • Türkiye İnovasyon Haritası Raporu
        • İnoSuit
        • İnovaLİG
        • İnovaTİM
      • Girişimcilik
        • TİM-TEB Girişim Evi
    • TİM WINGS
      • TİM WINGS nedir?
      • İhracatta Kadını Destekleme Projesi
      • TSE K 645: Kadın Girişimci Belgelendirme Kriteri
      • Kadının Güçlenmesi İlkeleri (WEPs)
      • Yurt Dışı Pazar Araştırması Desteğinde Kadın İhracatçılara İlave Puan Uygulaması
      • İhracatta Sınırları Aş Eğitimleri
      • Cinsiyet Eşitliği Eylem Planı
    • Türkiye Innovation Week
    • Türkiye'nin İhracat Şampiyonları Ödül Töreni
    • Genişletilmiş Başkanlar Kurulu
    • Dış Ticaret Rakamları Basın Açıklamaları
    • E-İhracat Sekretaryası
      • Sekretarya Hakkında
        • E-İhracat Sekretaryası Hakkında
        • E-İhracat Sekretaryası Ekibi
      • E-İhracat Destekleri
        • 5986 Sayılı E-İhracat Destekleri Hakkında Karar
        • E-ihracat Desteklerine İlişkin Genelge
        • Genelge Ekleri ve Destek Üst Limitleri
      • E-İhracat Konsorsiyumu
      • KEP ve E-İmza Usulü Hakkında
      • E-İhracat Kılavuzları
        • Pazaryeri Kılavuzları
          • Bol
          • Etsy
          • Mercado Libre
          • Shopee
          • Wayfair
          • Zalando
          • Walmart
          • Otto
          • Noon
          • Kaufland
        • Sosyal Medya ve Arama Motorları Kılavuzları
          • Criteo
          • Google Ads
          • Linkedin Ads
          • Meta Ads
          • Tiktok Ads
        • E-İhracat Beyan Kılavuzu
        • E-İhracat Pazarları ve Ülke Gümrük Uygulamaları Rehberi
        • E-İhracat Destekleri Rehberi
        • KTÜN Kılavuzu
        • E-İhracat Arama Konferansı Sonuç Raporu
    • Turquality Sekretaryası
    • TİM Tarım Kurulu
      • TİM Tarım Kurulu Hakkında
      • Tarım Bültenleri
      • Tarıma Dair
      • Ürün Atlası
  • Basın Odası
    • Haberler
      • Güncel Haberler
      • Geçmiş Dönem Haberlerimiz
    • Görseller
      • TİM Başkanı Mustafa Gültepe
    • Videolar
    • Basın Yansımaları
  • İletişim
    • İletişim Bilgileri
    • İletişim Formu
  • ANA SAYFA

İhracatın Büyümeye Katkısını Nasıl Negatif Hâle Getirdik?

Türkiye ekonomisi için istikrarın temel kaynağı cari işlemler dengesinde fazla vermesi, yani mal ve hizmet ihracatının mal ve hizmet ithalatının üzerinde gerçekleşmesi ve bunun sürdürülebilir kılınmasıdır. Türkiye henüz kalıcı olarak cari işlemler fazlası veren bir ülke haline gelememiştir. Bunun birçok yapısal ve konjonktürel nedenleri bulunmaktadır. İçerideki ve dışarıdaki gelişmeler ve ekonomi politikaları cari işlemler dengesini şekillendirmektedir. 2020 salgın yılından sonra yaşadığımız üç dönem buna çok iyi örnek oluşturmaktadır.

2020 salgını sonrası küresel ekonomide yeni normal koşulları ortaya çıkmıştır. Pazarların Asya'ya olan yüksek bağımlılığının yarattığı riskler görülmüştür. Buna bağlı olarak tedarik güvenliği ve yakından tedarik eğilimleri öne çıkmıştır. Türkiye bu eğilimlerden en çok yararlanan ülke olmuştur. Güçlü sanayi yapısı ve ihracat çeşitliliği ile Türkiye'ye beklenmedik şekilde ilave tedarik talebi gelmeye başlamıştır. 2021 yılında ihracat 50 milyar doların üzerinde artmıştır. Sanayi üretimi artışı ve yeni yatırımlar ile ekonomide sağlıklı biri büyüme kompozisyonu oluşmuştur. Ekonomi yüzde 11,4 büyürken bunun 5,4 puanı net ihracat katkısından gelmiştir. 2021 yılında bu büyümeyi görece sağlanan finansal istikrar da desteklemiştir. Ancak 2021 yılı eylül ayından itibaren merkez bankasının faiz indirimleri ve TL'de aşırı değer kaybı ve oynaklıklar sağlıklı büyüme için riskler yaratmıştır.

2022 yılında yeni bir ekonomi modeli uygulanmaya başlamıştır. Yeni model TL faizlerin düşürülmesi ve kredi genişlemesi ile üretimin arttırılmasını hedeflemiştir.

Enflasyon ile mücadele için de Türk lirasının değerinin korunması hedeflenmiş ve aşırı düzenlemeler yapılmıştır. Bu tercihler sonunda üretim değil, tüketim artmış, TL değer kazanmış, ihracatın rekabet gücü zayıflamaya başlamış ve ithalat hızla artmıştır. 2022 yılında yüzde 5,5 büyüme sağlanmıştır. Net ihracatın büyümeye katkısı ise sadece 0,6 puan olmuştur.

Türkiye ihracatla büyümek yerine 2022 yılında yeniden tüketim ve ithalat ile büyümüştür.

2023 yılı ilk yarısında deprem afetinin etkileri, uzun bir seçim süreci ve yarattığı belirsizlik ortamı, küresel ekonomide sıkılaşma ve yavaşlama gibi unsurlar öne çıkmıştır. Ekonomide yeni model ve liralaşma düzenlemeleri uygulanmaya devam etmiştir. Türk lirasının değerini korumak için yapılan satışlar ile merkez bankasının net rezervleri negatife dönmüştür. TL aşırı değerlenmiştir. Seçimler öncesi ücret artışları ve kredi paketleri ile negatif ve çok düşük faizler ile ekonomi desteklemiştir. Ancak Türkiye ekonomisi bir döviz krizi riski ile karşı karşıya kalmış ve enflasyon da kontrolden çıkmaya başlamıştır.

2023 yılı ilk yarısındaki bu politikalar ile ihracat azalmış, ithalat ise önemli ölçüde artmıştır. 2023 yılı ilk yarısında ekonomi yüzde 3,85 büyümüştür. Net ihracatın büyümeye katkısı ise ilk çeyrekte negatif 5,2 puan ve ikinci çeyrekte ise negatif 6,2 puan olmuştur. Yılın ilk yarısında net ihracat büyümeyi 5,7 puan aşağı çekmiştir. Cari işlemler dengesini kalıcı olarak çözeceği düşünülen yeni ekonomi modeli ve liralaşma politikaları tam tersine hem ekonomiyi küçültmüş hem de cari işlemler açığı daha da büyümüştür. Yeni ekonomi modeli ve liralaşma politikaları ihracat dostu olmamıştır. Yeni model tüketim ve ithalat dostu olmuştur.

Seçimler sonrası Türkiye ekonomi politikalarında yeniden değişim yaşanmaktadır. Reel sektör ve ihracatçılar sık ve keskin politika değişikliklerinden yorulmuştur. Ancak son değişim ekonomide kalıcı istikrarın sağlanması için ümit vermektedir.

Rasyonel ekonomik zemine geri dönüşte politikaların ihracat dostu olması gerekmektedir. Burada en öncelikli konu Türk lirasının değeridir.Türk lirasına yönelik her türlü müdahale kısa süre sonra başka arazlar çıkarmaktadır. Türk lirası sert düzeltmeler yaşamaktadır. Türk lirası mevcut piyasa koşullar içinde değerini bulmalıdır.

Diğer bir öncelik liralaşma politikaları çerçevesinde getirilen düzenlemelerin kademeli olarak yılsonuna kadar kaldırılmasıdır.  Kur korumalı mevduatlar dövize dönebilmelidir. Bilançolarda döviz varlıkları sınırlamaları arttırılmalı veya kaldırılmalıdır. TL kredi kullanımı için getirilen döviz bozdurma koşulları hafifletilmelidir. İhracatçılar kazandıkları dövizleri daha rahat kullanabilmelidir.

İhracatın finansmanında kredi olanakları genişletilmelidir. 2028 yılında 400 milyar dolar mal ihracatı hedefi için bugünkünün iki katı kredi ve sigorta teminat olanağına ihtiyaç olacaktır. Ancak kısa vadede Eximbank ve T.C. Merkez Bankası reeskont kredileri genişletilmelidir.

Orta vadeli program da ihracatın yapısal sorunları için kalıcı çözümler getirmelidir. Başta birikmiş KDV alacaklarının ödenmesi gibi ihracatçıları rahatlatacak ve yapısal sorunları ortadan kaldıracak adımlar atılmalıdır.  

PAYLAŞ
Kurumsal Hakkımızda TİM'in Görevleri Misyon - Vizyon - Hedefler Başkan Yönetim Kurulu Mustafa GÜLTEPE Ahmet GÜLEÇ Adil PELİSTER Çetin TECDELİOĞLU Ahmet Fikret KİLECİ Kutlu KARAVELİOĞLU Mustafa ŞENOCAK Ali KAVAK Baran ÇELİK Başaran BAYRAK Birol CELEP İbrahim PEKTAŞ Melisa TOKGÖZ MUTLU Salahattin KAPLAN

BİZE ULAŞIN

  • Türkiye İhracatçılar Meclisi
    Yenibosna Merkez Mahallesi Sanayi Caddesi No: 3 Dış Ticaret Kompleksi B Blok Kat: 9 34197 Bahçelievler / İSTANBUL
    HARİTADA GÖSTER
  • 444 0 846 (TİM)
  • [email protected]
  • [email protected]
444 0 846444 0 TİM

TAKİP EDİN

Web Sitemizi Mobil Ekranınıza Ekleyin
© TİM 2025
Çerez Politikası KVKK Aydınlatma Metni Bilgi Güvenliği Politikası
by Performans