• Kurumsal
    • Hakkımızda
    • TİM'in Görevleri
    • Misyon - Vizyon - Hedefler
    • Başkan
    • Yönetim Kurulu
    • Sektörler Konseyi
    • Denetim Kurulu
    • Genel Sekreterlik
      • Genel Sekreter
      • TİM ve Birlikler Yasası
      • Yönetmelik
      • Organizasyon Şeması
    • Kurumsal Kimlik
    • Birliklerimiz
      • İhracatçı Birlikleri
        • Akdeniz İhracatçı Birlikleri
        • Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği
        • Denizli İhracatçılar Birliği
        • Doğu Anadolu İhracatçılar Birliği
        • Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği
        • Ege İhracatçı Birlikleri
        • Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri
        • Hizmet İhracatçıları Birliği
        • İstanbul İhracatçı Birlikleri
        • İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri
        • İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri
        • Karadeniz İhracatçı Birlikleri
        • Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri
        • Uludağ İhracatçı Birlikleri
      • Organizasyon Şeması
    • Kurumsal Tanıtım Filmi
    • Bilgi Güvenliği Politikalarımız
  • İhracat
    • İhracat Rakamları
    • İhracat Destek Platformları
      • Kolay İhracat Platformu
      • Türk Eximbank
      • İhracatı Geliştirme A.Ş.
      • Müşavire Danışın
      • Sanal Ticaret Akademisi
      • Turquality
      • Destek Yönetim Sistemi
    • İhracat Rehberi
      • İhracatçılar İçin Mevzuat
      • İhracat Türleri
      • Dolaşım Menşe İspat Belgeleri
      • Sıkça Sorulan Sorular
    • Devlet Teşvik ve Destekleri
      • İhracat Destekleri
      • E-İhracat Destekleri
      • Hizmet Sektörü Destekleri
      • Yenilenen İhracat Destekleri
      • Devlet Yatırım Destekleri ve Teşvikleri
  • Raporlar & Yayınlar
    • Raporlar
      • Yıllık İhracat Raporu
      • Ülke Analiz Raporları
      • Ülke Bilgi Notları
      • İnovasyon Raporları
    • Yayınlar
      • TİM Report
      • Türkiye'nin İlk 1000 İhracatçı Araştırması
      • Faaliyet Raporları
      • Frascati Kılavuzu 2015
      • TİM-TEB Girişim Evi Kitabı
      • TİM İnoSuit Programı Kitabı
      • Türkiye'nin Küresel İhracat Hikâyesi
      • Coğrafi İşaretler Yeni Nesil Stratejiler Raporu
      • Tarım ve Hayvancılık Sürdürülebilirlik Raporu 2025
    • Bültenler
      • TİM Avrupa Birliği Bülteni
      • TİM Aylık Ekonomi ve Dış Ticaret Bülteni
      • TİM İhracat Pazar Monitörü
      • TİM Küresel Gelişmeler Bülteni
      • TİM Sektörel Mevzuat Düzenlemeleri Bülteni
      • TİM Sürdürülebilirlik ve İnovasyon Bülteni
      • TİM Tarım Bülteni
  • Faaliyetlerimiz
    • Ticaret ve Alım Heyetleri
    • TİM Akademi
      • Sürdürülebilirlik
        • ECOTİM
        • GREENTİM
        • TİM Sürdürülebilirlik Çalışmaları
          • Sektörel Eylem Planları
          • TİM Bölgesel Sürdürülebilir İhracat Seferberliği Eğitim Programı
        • TİM-TÜBİTAK Yeşil İnovasyon Teknoloji Mentörlük Programı
        • Yenilenebilir Enerji Teknolojileri Çalışma Grubu
      • İnovasyon
        • Türkiye İnovasyon Haritası Raporu
        • İnoSuit
        • İnovaLİG
        • İnovaTİM
      • Girişimcilik
        • TİM-TEB Girişim Evi
    • TİM WINGS
      • TİM WINGS nedir?
      • İhracatta Kadını Destekleme Projesi
      • TSE K 645: Kadın Girişimci Belgelendirme Kriteri
      • Kadının Güçlenmesi İlkeleri (WEPs)
      • Yurt Dışı Pazar Araştırması Desteğinde Kadın İhracatçılara İlave Puan Uygulaması
      • İhracatta Sınırları Aş Eğitimleri
      • Cinsiyet Eşitliği Eylem Planı
    • Türkiye Innovation Week
    • Türkiye'nin İhracat Şampiyonları Ödül Töreni
    • Genişletilmiş Başkanlar Kurulu
    • Dış Ticaret Rakamları Basın Açıklamaları
    • E-İhracat Sekretaryası
      • Sekretarya Hakkında
        • E-İhracat Sekretaryası Hakkında
        • E-İhracat Sekretaryası Ekibi
      • E-İhracat Destekleri
        • 5986 Sayılı E-İhracat Destekleri Hakkında Karar
        • E-ihracat Desteklerine İlişkin Genelge
        • Genelge Ekleri ve Destek Üst Limitleri
      • E-İhracat Konsorsiyumu
      • KEP ve E-İmza Usulü Hakkında
      • E-İhracat Kılavuzları
        • Pazaryeri Kılavuzları
          • Bol
          • Etsy
          • Mercado Libre
          • Shopee
          • Wayfair
          • Zalando
          • Walmart
          • Otto
          • Noon
          • Kaufland
        • Sosyal Medya ve Arama Motorları Kılavuzları
          • Criteo
          • Google Ads
          • Linkedin Ads
          • Meta Ads
          • Tiktok Ads
        • E-İhracat Beyan Kılavuzu
        • E-İhracat Pazarları ve Ülke Gümrük Uygulamaları Rehberi
        • E-İhracat Destekleri Rehberi
        • KTÜN Kılavuzu
        • E-İhracat Arama Konferansı Sonuç Raporu
    • Turquality Sekretaryası
    • TİM Tarım Kurulu
      • TİM Tarım Kurulu Hakkında
      • Tarım Bültenleri
      • Tarıma Dair
      • Ürün Atlası
  • Basın Odası
    • Haberler
      • Güncel Haberler
      • Geçmiş Dönem Haberlerimiz
    • Görseller
      • TİM Başkanı Mustafa Gültepe
    • Videolar
    • Basın Yansımaları
  • İletişim
    • İletişim Bilgileri
    • İletişim Formu
EN
BGH
Online İşlemler Giriş Belge Doğrulama Üyelik Sorgulama Basitleştirilmiş Gümrük Hattı Başvurusu Dolaşım ve Menşe İspat Belgeleri Başvurusu
Online İşlemler Giriş Belge Doğrulama Üyelik Sorgulama Basitleştirilmiş Gümrük Hattı Başvurusu Dolaşım ve Menşe İspat Belgeleri Başvurusu
  • Kurumsal
    • Hakkımızda
    • TİM'in Görevleri
    • Misyon - Vizyon - Hedefler
    • Başkan
    • Yönetim Kurulu
    • Sektörler Konseyi
    • Denetim Kurulu
    • Genel Sekreterlik
      • Genel Sekreter
      • TİM ve Birlikler Yasası
      • Yönetmelik
      • Organizasyon Şeması
    • Kurumsal Kimlik
    • Birliklerimiz
      • İhracatçı Birlikleri
        • Akdeniz İhracatçı Birlikleri
        • Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği
        • Denizli İhracatçılar Birliği
        • Doğu Anadolu İhracatçılar Birliği
        • Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği
        • Ege İhracatçı Birlikleri
        • Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri
        • Hizmet İhracatçıları Birliği
        • İstanbul İhracatçı Birlikleri
        • İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri
        • İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri
        • Karadeniz İhracatçı Birlikleri
        • Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri
        • Uludağ İhracatçı Birlikleri
      • Organizasyon Şeması
    • Kurumsal Tanıtım Filmi
    • Bilgi Güvenliği Politikalarımız
  • İhracat
    • İhracat Rakamları
    • İhracat Destek Platformları
      • Kolay İhracat Platformu
      • Türk Eximbank
      • İhracatı Geliştirme A.Ş.
      • Müşavire Danışın
      • Sanal Ticaret Akademisi
      • Turquality
      • Destek Yönetim Sistemi
    • İhracat Rehberi
      • İhracatçılar İçin Mevzuat
      • İhracat Türleri
      • Dolaşım Menşe İspat Belgeleri
      • Sıkça Sorulan Sorular
    • Devlet Teşvik ve Destekleri
      • İhracat Destekleri
      • E-İhracat Destekleri
      • Hizmet Sektörü Destekleri
      • Yenilenen İhracat Destekleri
      • Devlet Yatırım Destekleri ve Teşvikleri
  • Raporlar & Yayınlar
    • Raporlar
      • Yıllık İhracat Raporu
      • Ülke Analiz Raporları
      • Ülke Bilgi Notları
      • İnovasyon Raporları
    • Yayınlar
      • TİM Report
      • Türkiye'nin İlk 1000 İhracatçı Araştırması
      • Faaliyet Raporları
      • Frascati Kılavuzu 2015
      • TİM-TEB Girişim Evi Kitabı
      • TİM İnoSuit Programı Kitabı
      • Türkiye'nin Küresel İhracat Hikâyesi
      • Coğrafi İşaretler Yeni Nesil Stratejiler Raporu
      • Tarım ve Hayvancılık Sürdürülebilirlik Raporu 2025
    • Bültenler
      • TİM Avrupa Birliği Bülteni
      • TİM Aylık Ekonomi ve Dış Ticaret Bülteni
      • TİM İhracat Pazar Monitörü
      • TİM Küresel Gelişmeler Bülteni
      • TİM Sektörel Mevzuat Düzenlemeleri Bülteni
      • TİM Sürdürülebilirlik ve İnovasyon Bülteni
      • TİM Tarım Bülteni
  • Faaliyetlerimiz
    • Ticaret ve Alım Heyetleri
    • TİM Akademi
      • Sürdürülebilirlik
        • ECOTİM
        • GREENTİM
        • TİM Sürdürülebilirlik Çalışmaları
          • Sektörel Eylem Planları
          • TİM Bölgesel Sürdürülebilir İhracat Seferberliği Eğitim Programı
        • TİM-TÜBİTAK Yeşil İnovasyon Teknoloji Mentörlük Programı
        • Yenilenebilir Enerji Teknolojileri Çalışma Grubu
      • İnovasyon
        • Türkiye İnovasyon Haritası Raporu
        • İnoSuit
        • İnovaLİG
        • İnovaTİM
      • Girişimcilik
        • TİM-TEB Girişim Evi
    • TİM WINGS
      • TİM WINGS nedir?
      • İhracatta Kadını Destekleme Projesi
      • TSE K 645: Kadın Girişimci Belgelendirme Kriteri
      • Kadının Güçlenmesi İlkeleri (WEPs)
      • Yurt Dışı Pazar Araştırması Desteğinde Kadın İhracatçılara İlave Puan Uygulaması
      • İhracatta Sınırları Aş Eğitimleri
      • Cinsiyet Eşitliği Eylem Planı
    • Türkiye Innovation Week
    • Türkiye'nin İhracat Şampiyonları Ödül Töreni
    • Genişletilmiş Başkanlar Kurulu
    • Dış Ticaret Rakamları Basın Açıklamaları
    • E-İhracat Sekretaryası
      • Sekretarya Hakkında
        • E-İhracat Sekretaryası Hakkında
        • E-İhracat Sekretaryası Ekibi
      • E-İhracat Destekleri
        • 5986 Sayılı E-İhracat Destekleri Hakkında Karar
        • E-ihracat Desteklerine İlişkin Genelge
        • Genelge Ekleri ve Destek Üst Limitleri
      • E-İhracat Konsorsiyumu
      • KEP ve E-İmza Usulü Hakkında
      • E-İhracat Kılavuzları
        • Pazaryeri Kılavuzları
          • Bol
          • Etsy
          • Mercado Libre
          • Shopee
          • Wayfair
          • Zalando
          • Walmart
          • Otto
          • Noon
          • Kaufland
        • Sosyal Medya ve Arama Motorları Kılavuzları
          • Criteo
          • Google Ads
          • Linkedin Ads
          • Meta Ads
          • Tiktok Ads
        • E-İhracat Beyan Kılavuzu
        • E-İhracat Pazarları ve Ülke Gümrük Uygulamaları Rehberi
        • E-İhracat Destekleri Rehberi
        • KTÜN Kılavuzu
        • E-İhracat Arama Konferansı Sonuç Raporu
    • Turquality Sekretaryası
    • TİM Tarım Kurulu
      • TİM Tarım Kurulu Hakkında
      • Tarım Bültenleri
      • Tarıma Dair
      • Ürün Atlası
  • Basın Odası
    • Haberler
      • Güncel Haberler
      • Geçmiş Dönem Haberlerimiz
    • Görseller
      • TİM Başkanı Mustafa Gültepe
    • Videolar
    • Basın Yansımaları
  • İletişim
    • İletişim Bilgileri
    • İletişim Formu
  • ANA SAYFA

“Big Mac Yerken Aklınıza Bunlar Gelir Mi?”

Sanıyorum Big Mac ile ilk tanışmam 1986 yılında oldu. Sonra Double Cheese favorim oldu. Ancak Big Mac sadece hızlı yemek yemenin değil, farklı hesaplamaların da konusu hâline geldi.

The Economist dergisi ülke para birimlerinin değerlerini belirlemek amacıyla 1986 yılından beri Big Mac Endeksi'ni yayınlıyor. “Satın alma gücü paritesi” olarak bilinen teoriye dayanan bu yaklaşım benzer ürünlerin fiyatlarını kıyaslayan bir yöntem. Elbette McDonalds restoranlarının bulunduğu ülkeler için geçerli. Aslında olmayan ülkeleri söylemek daha kolay:

•            İzlanda'da 2009'dan beri McDonald's bulunmuyor. Zimbabve, Bermuda, Makedonya, Gana, Bolivya ve Kuzey Kore'de bulunmuyor. Dolayısıyla bu ölçümü 'niş' olarak kabul etmek imkânsız. Ancak bazı iktisatçılar; “Yoksul ülkelerde işçilik daha düşük, Big Mac'in ucuz olmasının paranın değeriyle ilgisi yok.” diyorlar. Haklı olabilirler.

•            Endekse geri dönersek: McDonalds'ın bütün dünyadaki restoranlarında satılan ürünü Big Mac'in farklı ülkelerdeki fiyatlarından yola çıkarak hazırlanan listesine göre Türk Lirası yüzde 58,7 değersiz olduğu tespit edilmiş. Aslında bu sonuç, Merkez Bankası'nın reel efektif kur verisiyle uyumlu. Merkez Bankası tarafından satın alma gücüne göre hazırlanan reel efektif kur endeksi de, haziran ayında yüzde 59,7'ye inmişti. Demek ki, bir haklılık payı var.

The Economist dergisinin endeksine 2021 yılı verisine göre Big Mac'in en ucuz olduğu ülke ise bu yıl Lübnan olmuş. Ciddi ekonomik sıkıntılar içindeki Lübnan'ın para birimi Big Mac Endeksi'ne göre dolara göre yüzde 70,2 değersiz durumda.

İhracatta rekabet için paralarının değerini bilerek düşük tutan Asya ülkelerinin de ise durum şu: Big Mac Çin'de Amerika'daki fiyatının yüzde 38,8'i, Hong Kong'da yüzde 52,2'si, Hindistan'da yüzde 54,9, Endonezya'da yüzde 58,5'in altında. Türkiye'deki Big Mac değeri bu ülkelerin de altında.

Norveç'te Big Mac, Amerika'dan yüzde 11,5 daha pahalı. İsviçre'de ise bu oran yüzde 24,7 civarında. Bir dolar 0,92 İsviçre Frangı değerinde olduğuna göre Big Mac'in İsviçre'deki fiyatı iki ülke parasının değer farkından çok daha yukarıda diyebilirim. Bu da bazı ekonomistlerin 'ucuz-pahalı işçilik' kuramını doğrular nitelikte.

EN PAHALI BIG MAC NEREDE?

Şimdi şaşırtıcı olan tarafa gelelim: Big Mac'in Norveç ve İsviçre'den de pahalı olduğu ülke Venezuela. Venezuela'da Big Mac, Amerika'ya göre yüzde 47,7 daha pahalı. Peki Venezuela parası ABD dolarından güçlü mü? Tabii ki değil. Sebebini anlatayım. Venezeula'da resmi ve karaborsa olmak üzere iki ayrı piyasa var. Resmi kura bakarsak Venezuela parası, ABD dolarından pahalı ancak karaborsa da durum aynı değil.

Yine de Big Mac Endeksi'nin gerçeklerden çok uzak bir yaklaşım olmadığını söyleyebilirim. Sanıyorum 12 yıldır McDonald's gibi restoranlarda yemek yemediğim için Türkiye'deki ve farklı ülkelerdeki Big Mac fiyat farklarını takip edemiyorum.

Ancak rahmetli Erdoğan Hoca ile 1980'lerin sonu ve 1990'larda değişik ülkelerde bulunurken eğlenerek yaptığımız bir karşılaştırmaydı. Her seferinde yurt dışında Big Mac yemek için ne kadar fazla TL harcadığımızı keşfederek, fakirleşmemizi ya da zenginleşmemizi bu şekilde takip edebiliyorduk. 

Big Mac fiyatlarından bir tüme varım yapmak çok sağlıklı olmasa da, ülkelerin para birimleri ve hayat şartları konusunda bize bir fikir verdiğini kabul etmemiz gerekiyor.

PAYLAŞ
Kurumsal Hakkımızda TİM'in Görevleri Misyon - Vizyon - Hedefler Başkan Yönetim Kurulu Mustafa GÜLTEPE Ahmet GÜLEÇ Adil PELİSTER Çetin TECDELİOĞLU Ahmet Fikret KİLECİ Kutlu KARAVELİOĞLU Mustafa ŞENOCAK Ali KAVAK Baran ÇELİK Başaran BAYRAK Birol CELEP İbrahim PEKTAŞ Melisa TOKGÖZ MUTLU Salahattin KAPLAN

BİZE ULAŞIN

  • Türkiye İhracatçılar Meclisi
    Yenibosna Merkez Mahallesi Sanayi Caddesi No: 3 Dış Ticaret Kompleksi B Blok Kat: 9 34197 Bahçelievler / İSTANBUL
    HARİTADA GÖSTER
  • 444 0 846 (TİM)
  • [email protected]
  • [email protected]
444 0 846444 0 TİM

TAKİP EDİN

Web Sitemizi Mobil Ekranınıza Ekleyin
© TİM 2025
Çerez Politikası KVKK Aydınlatma Metni Bilgi Güvenliği Politikası
by Performans