• Kurumsal
    • Hakkımızda
    • TİM'in Görevleri
    • Misyon - Vizyon - Hedefler
    • Başkan
    • Yönetim Kurulu
    • Sektörler Konseyi
    • Denetim Kurulu
    • Genel Sekreterlik
      • Genel Sekreter
      • TİM ve Birlikler Yasası
      • Yönetmelik
      • Organizasyon Şeması
    • Kurumsal Kimlik
    • Birliklerimiz
      • İhracatçı Birlikleri
        • Akdeniz İhracatçı Birlikleri
        • Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği
        • Denizli İhracatçılar Birliği
        • Doğu Anadolu İhracatçılar Birliği
        • Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği
        • Ege İhracatçı Birlikleri
        • Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri
        • Hizmet İhracatçıları Birliği
        • İstanbul İhracatçı Birlikleri
        • İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri
        • İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri
        • Karadeniz İhracatçı Birlikleri
        • Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri
        • Uludağ İhracatçı Birlikleri
      • Organizasyon Şeması
    • Bilgi Güvenliği Politikalarımız
  • İhracat
    • İhracat Rakamları
    • İhracat Destek Platformları
      • Kolay İhracat Platformu
      • Türk Eximbank
      • İhracatı Geliştirme A.Ş.
      • Müşavire Danışın
      • Sanal Ticaret Akademisi
      • Turquality
      • Destek Yönetim Sistemi
    • İhracat Rehberi
      • İhracatçılar İçin Mevzuat
      • İhracat Türleri
      • Dolaşım Menşe İspat Belgeleri
      • Sıkça Sorulan Sorular
    • Devlet Teşvik ve Destekleri
      • İhracat Destekleri
      • E-İhracat Destekleri
      • Hizmet Sektörü Destekleri
      • Yenilenen İhracat Destekleri
      • Devlet Yatırım Destekleri ve Teşvikleri
  • Raporlar & Yayınlar
    • Raporlar
      • Yıllık İhracat Raporu
      • Ülke Analiz Raporları
      • Ülke Bilgi Notları
      • İnovasyon Raporları
    • Yayınlar
      • TİM Report
      • Türkiye'nin İlk 1000 İhracatçı Araştırması
      • Faaliyet Raporları
      • Frascati Kılavuzu 2015
      • TİM-TEB Girişim Evi Kitabı
      • TİM İnoSuit Programı Kitabı
      • Türkiye'nin Küresel İhracat Hikâyesi
      • Coğrafi İşaretler Yeni Nesil Stratejiler Raporu
      • Tarım ve Hayvancılık Sürdürülebilirlik Raporu 2025
    • Bültenler
      • TİM Avrupa Birliği Bülteni
      • TİM Aylık Ekonomi ve Dış Ticaret Bülteni
      • TİM İhracat Pazar Monitörü
      • TİM Küresel Gelişmeler Bülteni
      • TİM Sektörel Mevzuat Düzenlemeleri Bülteni
      • TİM Sürdürülebilirlik ve İnovasyon Bülteni
      • TİM Tarım Bülteni
  • Faaliyetlerimiz
    • Ticaret ve Alım Heyetleri
    • TİM Akademi
      • Sürdürülebilirlik
        • ECOTİM
        • GREENTİM
        • TİM Sürdürülebilirlik Çalışmaları
          • Sektörel Eylem Planları
          • TİM Bölgesel Sürdürülebilir İhracat Seferberliği Eğitim Programı
        • TİM-TÜBİTAK Yeşil İnovasyon Teknoloji Mentörlük Programı
        • Yenilenebilir Enerji Teknolojileri Çalışma Grubu
      • İnovasyon
        • Türkiye İnovasyon Haritası Raporu
        • İnoSuit
        • İnovaLİG
        • İnovaTİM
      • Girişimcilik
        • TİM-TEB Girişim Evi
    • TİM WINGS
      • TİM WINGS nedir?
      • İhracatta Kadını Destekleme Projesi
      • TSE K 645: Kadın Girişimci Belgelendirme Kriteri
      • Kadının Güçlenmesi İlkeleri (WEPs)
      • Yurt Dışı Pazar Araştırması Desteğinde Kadın İhracatçılara İlave Puan Uygulaması
      • İhracatta Sınırları Aş Eğitimleri
      • Cinsiyet Eşitliği Eylem Planı
    • Türkiye Innovation Week
    • Türkiye'nin İhracat Şampiyonları Ödül Töreni
    • Genişletilmiş Başkanlar Kurulu
    • Dış Ticaret Rakamları Basın Açıklamaları
    • E-İhracat Sekretaryası
      • Sekretarya Hakkında
        • E-İhracat Sekretaryası Hakkında
        • E-İhracat Sekretaryası Ekibi
      • E-İhracat Destekleri
        • 5986 Sayılı E-İhracat Destekleri Hakkında Karar
        • E-ihracat Desteklerine İlişkin Genelge
        • Genelge Ekleri ve Destek Üst Limitleri
      • E-İhracat Konsorsiyumu
      • KEP ve E-İmza Usulü Hakkında
      • E-İhracat Kılavuzları
        • Pazaryeri Kılavuzları
          • Bol
          • Etsy
          • Mercado Libre
          • Shopee
          • Wayfair
          • Zalando
          • Walmart
          • Otto
          • Noon
          • Kaufland
        • Sosyal Medya ve Arama Motorları Kılavuzları
          • Criteo
          • Google Ads
          • Linkedin Ads
          • Meta Ads
          • Tiktok Ads
        • E-İhracat Beyan Kılavuzu
        • E-İhracat Pazarları ve Ülke Gümrük Uygulamaları Rehberi
        • E-İhracat Destekleri Rehberi
        • KTÜN Kılavuzu
        • E-İhracat Arama Konferansı Sonuç Raporu
    • Turquality Sekretaryası
    • TİM Tarım Kurulu
      • TİM Tarım Kurulu Hakkında
      • Tarım Bültenleri
      • Tarıma Dair
      • Ürün Atlası
  • Basın Odası
    • Haberler
      • Güncel Haberler
      • Geçmiş Dönem Haberlerimiz
    • Görseller
      • TİM Başkanı Mustafa Gültepe
    • Videolar
    • Basın Yansımaları
  • İletişim
    • İletişim Bilgileri
    • İletişim Formu
EN
BGH
Online İşlemler Giriş Belge Doğrulama Üyelik Sorgulama Basitleştirilmiş Gümrük Hattı Başvurusu Dolaşım ve Menşe İspat Belgeleri Başvurusu
Online İşlemler Giriş Belge Doğrulama Üyelik Sorgulama Basitleştirilmiş Gümrük Hattı Başvurusu Dolaşım ve Menşe İspat Belgeleri Başvurusu
  • Kurumsal
    • Hakkımızda
    • TİM'in Görevleri
    • Misyon - Vizyon - Hedefler
    • Başkan
    • Yönetim Kurulu
    • Sektörler Konseyi
    • Denetim Kurulu
    • Genel Sekreterlik
      • Genel Sekreter
      • TİM ve Birlikler Yasası
      • Yönetmelik
      • Organizasyon Şeması
    • Kurumsal Kimlik
    • Birliklerimiz
      • İhracatçı Birlikleri
        • Akdeniz İhracatçı Birlikleri
        • Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği
        • Denizli İhracatçılar Birliği
        • Doğu Anadolu İhracatçılar Birliği
        • Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği
        • Ege İhracatçı Birlikleri
        • Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri
        • Hizmet İhracatçıları Birliği
        • İstanbul İhracatçı Birlikleri
        • İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri
        • İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri
        • Karadeniz İhracatçı Birlikleri
        • Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri
        • Uludağ İhracatçı Birlikleri
      • Organizasyon Şeması
    • Bilgi Güvenliği Politikalarımız
  • İhracat
    • İhracat Rakamları
    • İhracat Destek Platformları
      • Kolay İhracat Platformu
      • Türk Eximbank
      • İhracatı Geliştirme A.Ş.
      • Müşavire Danışın
      • Sanal Ticaret Akademisi
      • Turquality
      • Destek Yönetim Sistemi
    • İhracat Rehberi
      • İhracatçılar İçin Mevzuat
      • İhracat Türleri
      • Dolaşım Menşe İspat Belgeleri
      • Sıkça Sorulan Sorular
    • Devlet Teşvik ve Destekleri
      • İhracat Destekleri
      • E-İhracat Destekleri
      • Hizmet Sektörü Destekleri
      • Yenilenen İhracat Destekleri
      • Devlet Yatırım Destekleri ve Teşvikleri
  • Raporlar & Yayınlar
    • Raporlar
      • Yıllık İhracat Raporu
      • Ülke Analiz Raporları
      • Ülke Bilgi Notları
      • İnovasyon Raporları
    • Yayınlar
      • TİM Report
      • Türkiye'nin İlk 1000 İhracatçı Araştırması
      • Faaliyet Raporları
      • Frascati Kılavuzu 2015
      • TİM-TEB Girişim Evi Kitabı
      • TİM İnoSuit Programı Kitabı
      • Türkiye'nin Küresel İhracat Hikâyesi
      • Coğrafi İşaretler Yeni Nesil Stratejiler Raporu
      • Tarım ve Hayvancılık Sürdürülebilirlik Raporu 2025
    • Bültenler
      • TİM Avrupa Birliği Bülteni
      • TİM Aylık Ekonomi ve Dış Ticaret Bülteni
      • TİM İhracat Pazar Monitörü
      • TİM Küresel Gelişmeler Bülteni
      • TİM Sektörel Mevzuat Düzenlemeleri Bülteni
      • TİM Sürdürülebilirlik ve İnovasyon Bülteni
      • TİM Tarım Bülteni
  • Faaliyetlerimiz
    • Ticaret ve Alım Heyetleri
    • TİM Akademi
      • Sürdürülebilirlik
        • ECOTİM
        • GREENTİM
        • TİM Sürdürülebilirlik Çalışmaları
          • Sektörel Eylem Planları
          • TİM Bölgesel Sürdürülebilir İhracat Seferberliği Eğitim Programı
        • TİM-TÜBİTAK Yeşil İnovasyon Teknoloji Mentörlük Programı
        • Yenilenebilir Enerji Teknolojileri Çalışma Grubu
      • İnovasyon
        • Türkiye İnovasyon Haritası Raporu
        • İnoSuit
        • İnovaLİG
        • İnovaTİM
      • Girişimcilik
        • TİM-TEB Girişim Evi
    • TİM WINGS
      • TİM WINGS nedir?
      • İhracatta Kadını Destekleme Projesi
      • TSE K 645: Kadın Girişimci Belgelendirme Kriteri
      • Kadının Güçlenmesi İlkeleri (WEPs)
      • Yurt Dışı Pazar Araştırması Desteğinde Kadın İhracatçılara İlave Puan Uygulaması
      • İhracatta Sınırları Aş Eğitimleri
      • Cinsiyet Eşitliği Eylem Planı
    • Türkiye Innovation Week
    • Türkiye'nin İhracat Şampiyonları Ödül Töreni
    • Genişletilmiş Başkanlar Kurulu
    • Dış Ticaret Rakamları Basın Açıklamaları
    • E-İhracat Sekretaryası
      • Sekretarya Hakkında
        • E-İhracat Sekretaryası Hakkında
        • E-İhracat Sekretaryası Ekibi
      • E-İhracat Destekleri
        • 5986 Sayılı E-İhracat Destekleri Hakkında Karar
        • E-ihracat Desteklerine İlişkin Genelge
        • Genelge Ekleri ve Destek Üst Limitleri
      • E-İhracat Konsorsiyumu
      • KEP ve E-İmza Usulü Hakkında
      • E-İhracat Kılavuzları
        • Pazaryeri Kılavuzları
          • Bol
          • Etsy
          • Mercado Libre
          • Shopee
          • Wayfair
          • Zalando
          • Walmart
          • Otto
          • Noon
          • Kaufland
        • Sosyal Medya ve Arama Motorları Kılavuzları
          • Criteo
          • Google Ads
          • Linkedin Ads
          • Meta Ads
          • Tiktok Ads
        • E-İhracat Beyan Kılavuzu
        • E-İhracat Pazarları ve Ülke Gümrük Uygulamaları Rehberi
        • E-İhracat Destekleri Rehberi
        • KTÜN Kılavuzu
        • E-İhracat Arama Konferansı Sonuç Raporu
    • Turquality Sekretaryası
    • TİM Tarım Kurulu
      • TİM Tarım Kurulu Hakkında
      • Tarım Bültenleri
      • Tarıma Dair
      • Ürün Atlası
  • Basın Odası
    • Haberler
      • Güncel Haberler
      • Geçmiş Dönem Haberlerimiz
    • Görseller
      • TİM Başkanı Mustafa Gültepe
    • Videolar
    • Basın Yansımaları
  • İletişim
    • İletişim Bilgileri
    • İletişim Formu
  • ANA SAYFA

Neden Markalaşamıyoruz?

Birçok firma için 1990'ların sonundan 2000'li yılların başına geldiğimizde, kâr etmekten ziyade, ciroyu büyütmek önemliydi. Gayet iyi hatırlıyorum, İzmir'de düzenlenen bir Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü (Organisation for Economic Co-operation and Development-OECD) toplantısında bir iş insanı yanıma gelmiş, “Hocam, deli gibi üretip satıyoruz ama hiç kâr edemiyoruz.” diye üzüntüsünü belirtmişti. Halbuki ekonominin temel kuralı, bize kâr etmenin ön koşulunun “çok üretmek” olmadığını gösterir. Hatta “azalan verim kanunu” diye adlandırılan başlıkta, üretim faktörlerinin arasındaki dengeyi bozarak, üretim miktarını artırmanın, firmayı zarara sürükleyeceğini anlatır. 

Bu gerçeğe rağmen 1990'larda, bankalar ve finans kurumlarının hoşuna giden, hep şirketlerin cüssesi oldu. Kârlılık, bundan sonra gelen bir meseleydi. Bunun iki sebebi vardı: Şirketin piyasadaki büyüklüğü yeterli seviyedeyse önünde sonunda kâr edeceği düşünülüyordu. Diğer sebep ise açıkça konuşulmayan ama herkesin bildiği bir meseleydi: “Nasıl olsa vergi ödememek için düzgün kâr açıklamıyorlar, iyisi mi biz de ciroya bakalım...” Acı ama gerçek. 


Hem firmalarda hem de finans kurumlarındaki bu çarpık yaklaşım, 1994 ve 2001 krizlerini hazırladı. O zamana kadar, dünya çapında bilinen bir markamız da yoktu. Gerçi bugün de fazla yok ama en azından ümidimiz var. 

Sonra başka bir gelişme oldu. Ciro yaklaşımının yerine, 2000'li yılların başında, şirketlerin satış noktası sayısını artırarak piyasa değerini yükseltme hedefi, ilk sıraya yükseldi. Bu durum, tedarik sıkıntısına rağmen kapasiteyi genişletmeyi, düşük kredi maliyetleri ile hesapsız büyümeyi ve nihayetinde borsaya açılarak bu çabayı realize etmeye yönelik bir yaklaşımdı. Bu stratejiyle hisse satışlarından büyük kazanç elde edenler oldu. 

İşte hem 1990'larda hem de 2000'li yılların başında, piyasaya egemen olan bu iki yaklaşım sebebiyle dirençli, kaslı, sağlıklı şirketler yerine şişman şirketler yarattık. Bazı holdingler, küresel marka olamayacaklarını anladıkları için markaları satın aldı. Bazıları yüksek oranda ihracat ve yurt dışında üretim tesisleri satın alarak firmalarını markalaştırmaya çalıştı. Bazıları da şişmanlamaya devam etti. Özetle Türkiye, şişman şirketlerle doldu.

“Neden Türkiye'den marka çıkmıyor?” diye sordukları zaman, hep tebessüm ediyorum. Marka olmanın yolu, dev olmaktan ya da büyük olmaktan hele ki şişman olmaktan geçmiyor. Tam tersine krizlere, darboğazlara ve zorluklara rağmen ayakta kalabilmeye, köklü ve saygın bir tarih oluşturabilmeye, müşterilerine karşı sorumlu olabilmeye, tedarikçilerle doğru ilişkiler kurmaya, ahlak-etik-vicdan ve rasyonellikten çıkmamaya, sadece ülkede değil, dünyanın her yerinde kabul edebilir standartlarda mal ya da hizmet sunmaya, sürekli yenilenmeye, teknolojik atılımların bir adım önünde koşmaya ve bunun için gereken insan kaynağını oluşturmaya, doğru bir finansal yönetime, şeffaflığa, orkestra gibi çalışan bir organizasyona ve yönetişim becerisine dayanıyor. 

ŞİŞMAN ŞİRKETLERDEN, KASLI ŞİRKETLERE

Elbette bunların yan yana gelmesi, marka olacağınız anlamına gelmiyor. Ancak şişman şirket olmaktan kurtulma şansımız oluyor. Şişman şirket, önünde sonunda kendini rekabetten korumak için siyasetten, dış ticaret rejiminden, hatta kayıt dışılıktan bile kuvvet almaya çalışıyor. Hak etmediği finansman olanaklarına kavuşuyor, hak etmediği şekilde tüketici talebini tek başına karşılama imkânına kavuşuyor, hak etmediği teşvikler alıyor ve nihayetinde değer üretmediği için ülkenin de değerini aşağıya çekiyor. 

Elbette tecrübem gereği, finans kurumlarının söz konusu firmalara olan yaklaşımlarını da biliyorum. Ülkede cirosundan daha fazla borçlanmış ve bırakın kâr etmeyi, zararda olan birçok dev şişman şirket var. 

Beni üzen şu ki, ülkemizdeki insanların kendi sağlıklarına yaklaşım tarzları, şirketlerine de yansıyor. Avrupa Birliği'nde en yüksek obezite oranı bizde. “Bir hafta içinde iki saat egzersiz yapan insan sayısı” anketi, OECD ülkeleri arasında bizi en sonuncu sıraya koyuyor. Dolayısıyla küçüğü büyüğü ister insan ister şirket olsun, hepsi şişman durumda. Neredeyse 2 milyona yakın kurulan işletmenin, yüzde 1'i doğru bir organik büyüme prensibine sahip. 

Türkiye'deki “Ortada para olmadan, çek ile iş yapma yaklaşımı” sayesinde, firmalar sermayeye gerek duymadan işlerini büyütme imkânına kavuştu. Ancak ortada bir gerçek şu ki, hiç değer yaratmamışlar. İhracatımızın ortalama kilogram değerinin 1 dolar civarında olduğu düşünülürse durumun ne kadar vahim bir hâlde olduğu daha net anlaşılıyor. 

Tabii firmalara tavsiyem de olacak, illa da sorunları konuşmamak lazım: 

- Her şeyden önce şirketlerin finansman ve tedarik konusunda doğru bir planlama ile kapasite oluşturmaları, konjonktürel iniş çıkışları dikkate alıp planlarını değiştirmemeleri, 

- Kaliteli insan kaynağıyla çalışmayı bilip, genelde patronlardan daha yüksek eğitim seviyesine sahip kaliteli personeli dinlemeleri, onlara inisiyatif vermeleri, 

- Doğru yönetişim ile profesyonellerin icraatını rahatsız etmeyecek bir denetim mekanizması geliştirmeleri, 

- Objektif muhakemeyi oluşturacak şekilde yönetim kurulu üyelerini atamaları, 

- Gelecek nesillerin başarması gerekenleri bugünden yapmaya kalkışmamaları, 

- Zenginleşmeden önce firmanın ismini ortaklarıyla beraber temiz tutmaya çalışmaları, 

- Yüksek teknolojiyi uçtan uca kullanarak hem optimal büyümeyi sağlamaları hem de risklerin anlık olarak takibini yapmaları, 

- Başkalarının para kazandığı yerleri imrenerek çok sayıda şirket açıp mali bünyeyi zayıflatmamaları, 

-  Şirket sahiplerinin, şahsi yaşamla alakalı maliyetlerini firmaların sırtına yüklememeleri, 

- Adaleti ve eğitimi en üst seviyede tutmaları. 

Bunları yapmayan her şirket şişman şirket olmaya mahkûmdur diyebilirim. Kaslı şirketlerin en azından marka olmaya en yakın şirket olarak değerlendirmeleri ve buna uygun şekilde davranmaları en doğru davranıştır.

PAYLAŞ
Kurumsal Hakkımızda TİM'in Görevleri Misyon - Vizyon - Hedefler Başkan Yönetim Kurulu Mustafa GÜLTEPE Ahmet GÜLEÇ Adil PELİSTER Çetin TECDELİOĞLU Ahmet Fikret KİLECİ Kutlu KARAVELİOĞLU Mustafa ŞENOCAK Ali KAVAK Baran ÇELİK Başaran BAYRAK Birol CELEP İbrahim PEKTAŞ Melisa TOKGÖZ MUTLU Salahattin KAPLAN

BİZE ULAŞIN

  • Türkiye İhracatçılar Meclisi
    Yenibosna Merkez Mahallesi Sanayi Caddesi No: 3 Dış Ticaret Kompleksi B Blok Kat: 9 34197 Bahçelievler / İSTANBUL
    HARİTADA GÖSTER
  • 444 0 846 (TİM)
  • [email protected]
  • [email protected]
444 0 846444 0 TİM

TAKİP EDİN

Web Sitemizi Mobil Ekranınıza Ekleyin
© TİM 2025
Çerez Politikası KVKK Aydınlatma Metni Bilgi Güvenliği Politikası
by Performans