11'nci Kalkınma Planı ve İhracat Hedefleri
2019-2023 dönemini kapsayan 11'nci Kalkınma Planı açıklandı. Plan hedefleri 2023'ü de kapsadığı için belirlenen çok sayıda sayısal hedef de güncellenmiş oldu. Ancak yeni planın hedefleri kadar, bunlara nasıl ulaşılacağına dair ortaya koyduğu vizyon ve politikalar da önem taşıyor.
2023 yılı ihracat hedefi 226,6 milyar dolar olarak belirlenmiştir. 2018-2023 arasındaki beş yılda ihracat değer olarak toplam yüzde 35, yıllık ortalama yüzde 6,2 artacaktır. İhracatta önceki dönemlere göre daha temkinli hedefler konulduğu görülmektedir. Temkinli yaklaşımın en önemli nedeni planın ilk bölümünde yer verilen dünya ekonomisi ve ticaretine ilişkin beklentilerdir. Dünya ekonomisi ve ticaretinde yavaşlama olacağı, başta korumacılık eğilimi olmak üzere küresel ticareti olumsuz etkileyecek birçok riskin olduğu tespiti yapılmıştır.
Plandaki ihracat hedeflerine ulaşılmasında, pazarlara ilişkin de hedefler konulmuştur. Buna göre plan döneminde AB ile Gümrük Birliği'nin güncellenmesine yönelik çalışmalar sürdürülecektir. Yeni serbest ticaret anlaşmaları müzakere edilecek ve yürürlükteki anlaşmaların kapsamının genişletilmesine yönelik çalışmalar yapılacaktır. Afrika açılımı çerçevesinde Afrika ülkeleri ile olan diplomatik, ekonomik, ticari ve kültürel ilişkiler daha da güçlendirilecek; bölge ülkeleri ile dış ticaret hacmi artırılacaktır. Ortadoğu bölgesinde yer alan ülkelerle mevcut diplomatik, ekonomik, ticari ve kültürel ilişkilerimiz güçlendirilecek; dış ticaret hacmi artırılacaktır.
İhracat hedeflerine ulaşılmasında yol haritası olacak İhracat Ana Planı hazırlanarak uygulanacaktır. Bu plan hedef pazar ve ürün odaklı bir yaklaşıma sahip olacak, firmalarımızın küresel değer zincirlerinin katma değer yaratan aşamalarına eklemlenmesini destekleyecektir. Bu amaçla firmalarımızın tasarım, ürün geliştirme ve markalaşma faaliyetleri desteklenmek suretiyle ihraç edilen mal ve hizmetlerin katma değeri ve rekabet gücü artırılacaktır. Yine ihracatçılara yönelik pazara giriş eylem planları uygulamaya geçirilecek ve pazara giriş engelleri takip edilerek sorunların çözüme kavuşturulması desteklenecektir.
İhracatı destekleyen mevcut yapı içinde de iyileştirmeler yapılacaktır. Türk ihraç ürünlerinin üretim standardizasyonunun sertifikasyonunda milli kurumların uluslararası konuma ulaşmaları sağlanacaktır. Firmalarımızın rekabet gücünü hızlı tedarik avantajıyla üst düzeye çıkarmak için Türkiye Ticaret Merkezleri, dağıtım ve depolama kanallarıyla bütünleşmiş bir yapıya kavuşturulacaktır. Ülke tanıtımı ve Türkiye markası için kullanılan fon ve kaynakların daha etkin kullanılması için farklı kurum ve kuruluşlarca harcanan kaynaklar konsolide edilerek yeni bir tanıtım stratejisi belirlenecektir.
İhracatta yüksek katma değerli ve ileri teknoloji yoğunluklu ürünlerin payı da artırılacaktır. Orta yüksek teknolojili sanayilerin toplam ihracat içindeki payı yüzde 37,9'dan yüzde 46,3'e ve ileri teknoloji yoğunluklu sanayilerin toplam ihracat içindeki payı da yüzde 3,2'den yüzde 5,8'e çıkarılacaktır.
İhracatçılar için yeni bilgi platformları geliştirilecektir. İhracatçıların küresel ticari verileri yakından takip edebilmelerini, devlet destekleri, potansiyel ürün ve pazarlar ile alıcı ülke uygulamaları hakkında bilgi edinmelerini sağlayacak, kapsamlı ve güncel verileri içeren dijital “Kolay İhracat Platformu” kurulacaktır. Yurt dışında gerçekleştirilen ticaret heyetlerine katılan firma bilgileri ile temas kurulan yabancı firma bilgilerini içeren veri tabanı kurulacak ve düzenli aralıklarla güncellenecektir.
Eximbank'ın işlevleri de güçlendirilecektir. Eximbank'ın sanayiye yönelik programları güçlendirilerek öncelikli sektörlerin ihracat kapasiteleri geliştirilecektir. Kredilerin yanı sıra özellikle sigorta/garanti programlarının özendirilmesi ve çeşitlendirilmesi yoluyla ihracat desteği artırılacaktır. Plan döneminde Eximbank'ın özsermayesi 10 milyar TL artırılarak, banka desteğinin Türkiye ihracatına oranı kademeli olarak yükseltilecektir. Eximbank tarafından ihracatçı firmaların ihracat alacakları ve ülkemizde üretilmeyen girdileri için kullanacakları vadeli işlem piyasası işlemlerine yönelik bir destek programı oluşturulacaktır.
11'nci Kalkınma Planı ihracatta önemli yeniliklere yer vermiş bulunmaktadır. Ancak 2023 yılı ihracat hedefi ile daha çok dünya mal ticareti içinden 2018 yılında aldığımız yüzde 0,89 payı önce korumayı ve sonra sınırlı ölçüde artırmayı hedeflediğimiz gerçeği de göz ardı edilmemelidir.